Atık Yönetimine Girmediği Durumda Sağlığa ve Çevreye Etkileri

Temizleyici ürünlerin çoğu doğal ortamda ayrıştırılıp geri kazanılmayan petrol kökenli malzemeler olan fenol, amonyak, naftalin ve diğer zararlı kimyasal maddeleri içerirler. Bu ürünlerin büyük kısmı doğrudan kanalizasyona akıp sonunda yer altı ve yer üstü su sistemlerine karışır. Toprağa ya da suya karışan bu kimyasallar, ayrıştırılamadığından birikme yaparak giderek daha büyük sorunlara sebep olur. Bahsettiğimiz bu kimyasallar, en sonunda ise "fazla yüklenme" olasılığı yaratarak vücudumuzda depolanır ve zehirli olma düzeyine ulaştığında kronik yorgunluk sendromu, alerjiler, karaciğer sorunları, lenf kanseri gibi çeşitli hastalıklara yakalanmamıza yol açar.

Deterjanlara temizleyici özellik veren, yapısındaki yüzey-aktif maddelerdir. Üreticiler çoğunlukla deterjanlar içinde pahalı olan bu maddeleri düşük oranda (%10-30) kullanıp; onun yerine ucuz olan bentonit, kaolin, değişik tuzlar, asitler ve silikatlar gibi temizleyici özellikleri olup suda az eriyen inorganik maddeler karıştırırlar. Bir deterjanın yapısındaki biyolojik bozulmaya (biyodegredasyon) uğramayan maddelerin oranı, onun çevre kirliliği ve insan sağlığına olan zararlarının göstergesidir. Bu maddelerin su ve toprakta bozulmadan kalıp, akarsular ile göl ve denizlere ulaşması hem buralarda yaşayan canlıları hem de onlarla beslendiğimiz için bizim sağlığımızı tehdit eder.

Deterjan içerisinde, yüzey-aktif madde dışında önemli oranda (%70-90) bulunan temizleyici, beyazlatıcı, yumuşatıcı, köpürtücü, parlaklık verici ya da antiseptik özellik veren katkı maddelerinin çoğu da yüzey-aktif madde gibi organizmamıza gıdalar ve diğer yollarla girdiklerinde dokularımızda tahriş sonucu olumsuz etkilere neden olabilirler. Her ne kadar bu maddelerin kanserojen etkileri olduğuna ilişkin kesin bir bilgi olmasa da birçok kanser türünün, dokuların sürekli tahrişi sonucu oluşabildiği literatürlerde bulunan bir durumdur.