Tanımı ve İçeriği

Pestisitler veya biyositler arzu edilmeyen bitki ve organizmaları denetim altında tutmak, önlemek veya yok etmekte kullandığımız sentetik, organik bileşiklerdir. Pestisit kelimesi aslında latince kökenlidir ve “hastalık öldürücü” anlamına gelir. Tam olarak tanımlamamız gerekirse, pestisitler, zararlılar ile mücadele ve bitki koruma amacıyla kullanılan her türlü ilaçlar, preparatlar ve bunların imalinde kullanılan maddelerdir.

Pestisit grubuna giren böcek öldürücü ilaçlar ya da diğer adıyla insektisitler ise içerdiği aktif madde ya da maddelerle böceklerin ölümünü sağlayan ürünlerdir. Evlerimiz gibi kapalı ortamlardaki haşereler ile bahçe ortamındaki zararlılara karşı kullanılmak üzere 2 farklı çeşidi bulunur.

Günümüzde 900 çeşit kimyasal madde ve bunların 60.000 tür değişik formülasyonu geliştirilmiştir, bunlar zararlılara ve hastalıklara karşı kullanılmaktadır. Böcek öldürücü kimyasal maddelerin içerikleri klorlu hidrokarbonlar, organofosfatlar ve karbamatlar olmak üzere üç genel grupta toplanır. Yaygın kullandığımız insektisitler ve içeriklerini Tablo 1.’de inceleyebiliriz.

Tablo 1. Yaygın kullanılan bazı insektisitler ve kimyasal bileşimleri

Ticari Adı	Kimyasal Grubu	Kimyasal Tanımı
DDT	Klorlanmış hidrokarbon	1, 1,1- triklor, 2, 2- bis (p-klorfenil)-etan
Lindan	Klorlanmış hidrokarbon	Y-1, 2, 3, 4, 5, 6-Heksaklorsikloheksan
Heptaklor	Klorlanmış hidrokarbon	1,4, 5, 6, 7, 8, 8- Heptaklor 3a, 4, 7, 7a- terahidro- 4,7 (endo) metanoinden
Parathion	Organofosfat (fosfor esteri)	O,O -Dietil, 0, p-nitrofenilfosforthioat
Propoxur	Karbamat	O, isopropoksifenil- (metilkorbamat).

Çeşitleri ve Sınıfları

Zararlı bitki ve canlılar ile mücadelede kullandığımız kimyasal maddeleri çeşitli şekillerde sınıflandırabiliriz. En yaygın sınıflama metodu hedef alınan hastalık etmeni organizma grubuna göre yapılanıdır. Buna göre;

İnsektisitler (böcek öldürücüler),
Herbisitler (yabancı ot öldürücüler),
Fungisitler (mantar öldürücüler),
Rodentisitler (kemirici öldürücüler),
Nematositler (nematod öldürücüler)

v.b şeklinde isimlendirebiliriz.

Bunlardan ilk üçü en yaygın kullandıklarımızdır. Pestisitleri formülasyonlarına göre ise suda çözünen tozlar, tozlar, sulu çözeltiler, emülsiyon konsantre ilaçlar, granüller, aerosoller, zehirli yemler v.b. şeklinde sınıflandırabiliriz. Zararlı organizmanın biyolojik dönemine göre erginleri, larvaları ve yumurtaları öldüren bileşikler geliştirilmiş olup, larvasit, ovisit gibi genel adlarıyla tanırız. Zararlı organizmanın habitatına göre ise kültür bitkisi zararlıları, orman zararlıları, depo ürünleri zararlıları v.b. gibi diğer zararlılara karşı kullanılmalarına göre de bir sınıflama yapabiliriz.