Atık Yönetimine Girmediği Durumda Sağlığa ve Çevreye Etkileri

Böcek ilaçları gibi zararlılar ile mücadelede kullandığımız kimyasallar belirli canlı türlerini çeşitli yollar ile etkilerler. Bu tarz ilaçların doğrudan etkisi deri, solunum veya bulaşmış gıda maddelerinin kullanılması ile olur. Doğrudan toksik etkilerinin sonuçları, toksisite düzeylerine ve canlı türünün kimyasal ile temas etme derecesine bağlıdır. İkincil türde etkiler pestisit kalıntılarını içeren bitki ve hayvan dokularının besin maddesi olarak değerlendirilmesi esnasında ortaya çıkar. Özellikle klorlanmış hidrokarbonlar vücut yağ dokusunda birikme özelliğindedirler. Bu tür besin almış olan türde, ölüm veya fizyolojik bozukluklar ortaya çıkar. Böcek ilacı olan insektisitlerin fazlaca kullanılması böcekle beslenen türlerin besin rejimini de önemli şekilde etkiler.

Böcek ilaçları ya da diğer pestisitlerden doğrudan zarar görmemiz, kazalar hariç tutulduğu takdirde üretim, nakliye, depolama, kullanma ve bu maddelerin kalıntılarını içeren besin maddelerinin tüketimi kademelerinde ortaya çıkıyor. Kullanma sırasında buharlaşma özelliğinde olanlar solunumla, diğerleri de deri yoluyla bünyemize girer. Sulandırılarak süspansiyon halinde verilmeleri solunum yolu ile meydana gelen tehlikeyi azaltır. Toz uygulamalarının oluşturacağı solunum zehirlenmelerine karşı sıvı formülasyon avantajlı ise de uygulamaları esnasında deri yolu ile bünyeye girme tehlikesi daha fazla olur. İstatistiklere göre küçük çocuklardaik zehirlenme nedenleri sıralamasında ev temizlik ürünlerinden sonra ikinci sırayı haşere ilaçları alıyor!

Bu ilaçlar su ekosistemine çeşitli yollardan ulaşırlar. Bunlara örnek olarak; su bitkileri ve su böcekleri mücadelesi amacı ile doğrudan sulara yapılan uygulamalar, drenaj veya yüzey suları, ilaç kalıntılarını içeren toprak, bitki ve organizmaların çeşitli yollarla su kaynaklarına taşınması, ilaç üretim endüstrisinin atık ve artıklarının doğaya deşarjı, ambalaj malzemesi ve ilaçlamada kullanılan araç gerecin su kaynaklarında yıkanmasını verebiliriz.

Bunlardan başka toz veya sıvı ilaç uygulamaları şeklinde atmosfer kirlenmesi yolu ile taşınan kalıntıların su kaynaklarına çökelmesi sonucu bulaşmalar da mümkündür. Pestisit ve insektistler suya karışarak önce yeraltı sularına sızar, buradan da denizlere ulaşarak deniz canlılarına geçerler. Sularda bulunan ve su hayvanlarının beslenmesinde büyük önemi olan planktonlar, düşük düzeydeki kalıntılardan bile etkilendiğinden, besin zincirinde olumsuzluklar görülür.