EVSEL ATIK REHBERİMİZ > ATIKLARIMIZI TANIYALIM > TUTKAL VE YAPIŞTIRICILAR  > Yapıştırıcılar  > Faydalı Bilgiler  > Genel Bilgi

Tanımı ve İçeriği

Malzemeleri birbirleriyle bütünleştirmek, bir araya getirmek, birleştirmek için yüzeyler arasında bağlayıcı madde olarak kullandığımız, yapıştırma özelliği bulunan maddelere yapıştırıcılar diyoruz.

Hemen hemen her tür malzemeyi veya malzeme kombinasyonlarını boyut, şekil veya kalınlık bakımından son derece değişik yapıştırıcılar kullanarak yapıştırabiliriz. Ahşap, kağıt, mukavva, seramik gibi birbirinden çok farklı malzemeyi çeşitli kimyasal kombinasyonlar kullanarak yapıştırabiliyoruz. Yapıştırıcılar; sıvı, katı, macun, bant gibi birçok fiziksel şekilde olabilirler.

Yapıştırıcıların içerikleri kullanıldıkları malzemeye göre değişir. Birçok yapıştırıcı petrol kökenli uçucu maddelerden oluşur. Naftalin, fenol, etanol, vinil klorit, formaldehit, akrilonitril ve toluen, yapıştırıcı üretiminde kullanılan maddelerden bazılarıdır.

Çeşitleri ve Sınıfları

Yapıştırıcılar kullanıldıkları alana ya da malzemeye göre pek çok farklı çeşide ayrılırlar.

  • Toz halinde üretilen ve doğal bir bağlayıcı katkı maddesi olan puzolan, tek başına yapıştırma özelliği olmayan silis veya silis aluminyum kökenli bir maddedir. Yapay olanları da vardır.
  • Zemin ve cephe kaplamasında kullanılan seramik karolar ve fayanslar için toz halinde suyla karıştırılarak kullanılan seramik yapıştırıcıları bulunmaktadır. Çimento bazlı olan yapıştırıcılar veya derz dolgusu, toz halinde üretilir. Seramik karoların veya fayansların beton veya sıvalı yüzeylere yapışmasını sağlar. Seramik karo ve fayansların araları için dolgu malzemesi olan derz dolguları çimentonun yanı sıra silikon katkılıdır.
  • Çimento toz halinde satılan ve suyla karıştırıldığında yapıştırıcı özelliğini kazanan bir malzemedir. Çimentonun bağlayıcı özelliği olduğundan yapıştırıcı grubuna da girmektedir. Hidrolik bir bağlayıcı olan çimento suda erimez, havada ve suda donma özelliği vardır. 
  • Alçıtaşı ve kireçtaşı olarak adlandırılan ve toz halde bulunan yapı malzemeleri da çimento gibi bağlayıcı özelliğe sahiptir.
  • Siyanoakrilat veya bizim bildiğimiz şekliyle japon yapıştırıcıları; tek bileşenli, çözücü (solvent) içermeyen, çabuk kuruyan (2-50 saniye), ısı direnci yüksek olan, az bir miktarla yapışma sağlayan, iz bırakmayan, çok küçük boşluklara bile nüfuz eden bir yapıştırıcıdır. Japon yapıştırıcılarının gerçek ismi aslında süper yapıştırıcılardır. Her yerde kolayca bulabiliriz ve plastik, kauçuk, metal, kuru ve ıslak tahta gibi hemen hemen her şeyi kısa bir sürede yapıştırabiliriz. Bu yapıştırıcılar üç farklı şekildedir ve her birinin farklı kullanım amaçlarına yönelik farklı akışkanlıkları vardır. İnce kıvamlı olanlar pürüzsüz, dar ve ince çatlakların yapıştırılmasında, orta kıvamlı olan çok gözenekli maddelerin ve yumuşak tahtaların yapıştırılmasında, daha yoğun kıvamlı olanlar ise geniş çatlak ve dolguları yapıştırmak içindir.

Kendinden yapışkanlı etiketler de yapıştırıcılar grubuna dâhildir. Bu etiketlerin de değişik çeşitleri mevcuttur:

  • Akrilat Yapışkanlar: Genelde etiketlerin % 90’ında akrilat yapışkan kullanılır. Etiketi sökmeye çalıştığımızda etiket yırtılarak kalkar fakat yapıştırdıktan hemen sonra etiketi yırtılmadan kaldırabilmemiz mümkündür.
  • Hotmelt Yapışkanlar: Hotmelt yapışkanlar özel yapışkanlardır. Yapıştığı yüzeyde çok kısa bir süre sonra hâkim olur ve etiketi sökmeye çalıştığımızda etiket yırtılır.
  • Nonperm Yapışkanlar: Nonperm yapışkanları herhangi bir yüzeye yapıştırdıktan sonra defalarca etiketi kaldırsak da tekrar yapıştırabileceğimiz etiketlerdir. Cam, hediyelik eşya, ahşap eşya v.s. sektöründe daha çok kullanırız.
  • Deepfreeze Yapışkanlar: Soğuğa dayanıklı akrilik yapışkanlardır. Kristalize olmazlar. Aynı oranda ısıya da dayanıklıdırlar. Genellikle et ve hazır yemek şarküterilerinde kullanılırlar.
Bu sayfadaki içeriklerin bütün hakları sakldır.