Atık Yönetimine Girmediği Durumda Sağlığa ve Çevreye Etkileri

Bilişim ekipmanlarının çevreye etkisi iki seviyede incelenir. Birinci seviye etkisi ürünlerin tasarımdan üretime ve faaliyetinden yok edilmesine kadar hayat döngüsü boyunca çevreye doğrudan etkisini içeriyor. İkinci seviye etkisi ise bu cihazların iş ve günlük yaşamda kullanılması sonucu olarak ortaya çıkan etkilerdir.

Toprak dolgusundaki ağır metallerin, örneğin Pb, Cd ve Hg’nin, % 40’dan fazlası elektronik alet atıklarından geliyor. Elektronik atıklar çevreye;

• Eski bilgisayar monitörleri ve televizyonların kırılması ya da toprağa gömülmesi sonucunda ortaya çıkan toksin maddeler
• Kullanılmayan kabloların, yanmayı engelleyici bromür kaplı dış yüzeylerinin bilinçsizce yakılması sonucu atmosfere karışan dioksinler
• Elektronik devre kartlarının yakılması sonucu ortaya çıkan zehirli bileşenler
• Civa ihtiva eden bileşenlerin kırılması veya zarar görmesi sonucu toprağa ya da suya karışan civa
• Poliklorür Bifenil ihtiva eden bileşenlerin (Kondansatör) suya karışması sonucu meydana gelebilecek kirlenmeler

şeklinde zarar verirler.

Çöpe attığımız elektronik malzeme ve cihazlarımızın içerisinde bulunan kurşun, asitli yağmur sularıyla (hava kirliliğinden dolayı yağmur suları toprağa düşmeden önce asit içerecek hale gelebilir) yıkanarak toprak altındaki su havzalarına karışır. Bu suyu kullanan canlılar ise suyun içinde bulunan kurşundan etkilenirler. Aynı durum cıva için de geçerlidir.

Zararlı maddelerden bilhassa kurşun sağlığımız açısından önemlidir. Kurşunu hem solumak hem de sindirim yoluyla almak sağlık sorunları yaratabilir. Bu yüzden pillerdeki, boyalardaki, borulardaki ve benzindeki kurşun kullanımı yakın geçmişte büyük ölçüde terk edilmiştir. Kurşunun zehirli etkisinden en fazla zarar gören organlarımız; merkezi sinir sistemi (özellikle çocuklarımızda), böbrekler ve üreme sistemleridir.

Yoğun miktarda kurşun alan bünyelerde; reaksiyon süresinin uzaması, parmaklarda zayıflık, el ve ayak bileklerinde zayıflık, hafıza kaybı ve kan hastalıkları gibi sorunlar görülür.

Bilgi teknolojileri ve iletişim sektöründe bulunan cihaz üreticileri yeşil bilişim hedefiyle bir çok proje başlatıyor. Üretici firmaların özellikle araştırma geliştirme faaliyetlerini yoğunlaştırdıkları alanlar, daha az enerji ile çalışan cihazlar, daha az toksik malzeme kullanımı, daha fazla geri dönüşümü kolay malzemenin kullanılması, yenilenebilir enerji kaynakları ile uyumlu ürünlerin geliştirilmesi, daha az kağıt kullanımı ve onun yerine kullanılabilecek elektronik içeriğin geliştirilmesi üzerine yoğunlaşıyor.